- ۷ بهمن, ۱۴۰۲
- دیدگاه: 0
- تغذیه و تناسب اندام
نیازهای غذایی یک بیمار سرطانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پزشکان، پرستاران و متخصصان تغذیه میتوانند به افرادی که دچار سرطانهای مختلف هستند با ارائه برنامه تغذیه شخصیسازی شده برای عبور از مسیر درمانی و رسیدن به سلامتی کمک کنند. تغذیه سالم در حین انجام درمان سرطان میتواند به شما کمک کند که:
- احساس بهتری داشته باشید.
- قدرت و انرژی خود را حفظ کنید.
- وزن و ذخایر مواد مغذی بدنتان را حفظ کنید.
- عوارض جانبی مرتبط با درمان را تحمل کنید.
- خطر عفونت خود را کاهش دهید.
- بهبودی سریع داشته باشید.
خوب غذا خوردن به معنای خوردن انواع غذاهاست که مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامتی را در حین مبارزه با سرطان فراهم میکند. این مواد مغذی شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی، آب، ویتامینها و مواد معدنی است.
برای مشاوره و اطلاع از قیمت ها با ما در ارتباط باشید
درخواست مشاوره خود را از این طریق ثبت نمایید
آنچه در این صفحه میخوانید:
انواع مواد مغذی در برنامه غذایی افراد مبتلا به سرطان
- پروتئین:
پروتئین به تضمین رشد، ترمیم بافت بدن و حفظ سیستم ایمنی سالم کمک میکند. بدون پروتئین کافی، بهبودی بدن از بیماری بیشتر طول میکشد و باعث میشود مقاومت کمتری در برابر عفونت داشته باشید. به این ترتیب، افراد مبتلا به سرطان اغلب بیش از حد معمول به پروتئین نیاز دارند. پس از جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی، معمولاً پروتئین اضافی برای بهبود بافتها و کمک به جلوگیری از عفونت مورد نیاز است. منابع خوب پروتئین عبارتند از: گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، محصولات لبنی، آجیل، لوبیا خشک، نخود و عدس و غذاهای سویا.
- کربوهیدراتها و چربیها: کربوهیدراتها و چربیها بخش عمدهای از کالری مورد نیاز بدن را تامین میکنند. میزان کالری مورد نیاز هر فرد به سن، اندازه و سطح فعالیت بدنی او بستگی دارد. منابع کربوهیدرات عبارتند از میوه ها، سبزیجات، نان، ماکارونی، غلات و محصولات غلات، لوبیا خشک، نخود و عدس. منابع چربی عبارتند از کره، روغن، آجیل، دانه ها، آووکادو، لبنیات، گوشت، ماهی و مرغ.
- ویتامینها و مواد معدنی:
ویتامینها و مواد معدنی به رشد و نمو مناسب کمک میکنند. علاوه بر این، آنها به بدن اجازه میدهند از انرژی (کالری) عرضه شده در غذاها استفاده کند. فردی که یک رژیم غذایی متعادل با کالری و پروتئین کافی مصرف میکند، معمولاً ویتامینها و مواد معدنی زیادی دریافت میکند. با این حال، خوردن یک رژیم غذایی متعادل زمانی که تحت درمان سرطان هستید، میتواند چالش برانگیز باشد، به خصوص اگر عوارض جانبی درمان برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. در این صورت، پزشک یا متخصص تغذیه شما ممکن است یک مکمل مولتی ویتامین و مواد معدنی روزانه را توصیه کند.
- آب:
آب و مایعات برای سلامتی حیاتی هستند. اگر مایعات کافی مصرف نکنید یا اگر استفراغ یا اسهال دارید، ممکن است دچار کم آبی بدن شوید. از تیم پزشکی خود بپرسید که برای جلوگیری از کم آبی روزانه به چه مقدار مایعات نیاز دارید.
افراد مبتلا به سرطان ممکن است نیازهای تغذیه ای بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال، پزشک یا متخصص تغذیه شما ممکن است افزایش تعداد وعدههای غذایی انواع خاصی از غذا را پیشنهاد دهد. به طور کلی:
- هر روز پنج وعده یا بیشتر از انواع سبزیجات و میوهها بخورید.
- غلات کامل را به غلات و قندهای فرآوری شده (تصفیه شده) ترجیح دهید.
- مصرف گوشتهای قرمز، به ویژه گوشتهای پرچرب و فرآوری شده را محدود کنید (مثلاً شامل بیکن، هات داگ، و گوشت ناهار).
- غذاهایی را انتخاب کنید که به شما در حفظ وزن سالم کمک میکند.
مدیریت عوارض جانبی که میتواند بر تغذیه تاثیر بگذارد
اشتهای ضعیف
تغییرات در عادات غذایی و از دست دادن اشتها ممکن است در نتیجه سرطان و درمان آن رخ دهد. اگر این اتفاق برای شما افتاد، سعی کنید هر یک تا دو ساعت یکبار وعدههای غذایی کوچک و مکرر بخورید. میان وعدهها و غذاهای پر پروتئین و پر کالری را برای خوردن در هنگام گرسنگی در دسترس داشته باشید. از بوی غذا ناشی از تهیه غذا اجتناب کنید.
- هر یک تا دو ساعت یکبار وعدههای غذایی یا میان وعدههای کوچک بخورید.
- از مصرف مایعات همراه غذا خودداری کنید (مگر اینکه برای کمک به بلع یا برای خشکی دهان لازم باشد) تا زودتر احساس سیری نکنید.
- با چیدن میز با ظروف و گلهای زیبا و پخش موسیقی مورد علاقه یا تماشای تلویزیون و بازدید با دوستان، غذا خوردن را لذت بخشتر کنید.
- میان وعدههای پر کالری و پروتئین بالا را در دسترس داشته باشید. تخم مرغ سفت پخته شده، کره بادام زمینی، پنیر، بستنی، گرانولا، مکملهای غذایی، پودینگ، آجیل، مخلوط دنباله دار و ماست را امتحان کنید.
- نکاتی را در مورد افزودن کالری و پروتئین به غذاها مرور کنید و آنها را در وعدههای غذایی و میان وعدهها در تمام طول روز بگنجانید.
- از پزشک خود در مورد داروهایی برای کمک به تسکین یبوست، حالت تهوع، درد یا سایر عوارض جانبی که دارید بپرسید.
تغییرات در حس چشایی و بویایی
سرطان و درمانهای آن میتواند باعث تغییراتی در حس چشایی و بویایی شود. اگر این مشکل را دارید، غذاها یا نوشیدنیهایی را امتحان کنید که با آنهایی که معمولا میخورید متفاوت است. همچنین با شستشو و مسواک زدن دهان خود را تمیز نگه دارید که به نوبه خود ممکن است طعم غذاها را بهبود بخشد.
- اگر در هنگام غذا خوردن طعم فلزی دارید، از ظروف پلاستیکی استفاده کنید.
- غذاها را با طعم ترش مانند لیمو، لیموناد، مرکبات، سرکه و غذاهای ترشی مزهدار کنید. (اگر دهان یا گلو درد دارید، از این نکته استفاده نکنید.)
- قطره لیمو، نعناع یا آدامس بجوید که میتواند به خلاص شدن از شر مزههای ناخوشایندی که پس از خوردن غذا باقی میماند، کمک کند. (اگر اسهال دارید، از آب نبات و آدامسهای بدون قند خودداری کنید.)
- غذاها را با پیاز، سیر، پودر چیلی، ریحان، پونه کوهی، رزماری، ترخون، سس باربیکیو، خردل، سس کچاپ یا نعناع طعم دار کنید.
- قند موجود در غذاها را افزایش دهید تا طعم مطبوع آنها افزایش یابد و طعم شور، تلخ یا اسیدی کاهش یابد. عسل یا شربت افرا را امتحان کنید.
- قبل از خوردن غذا دهان خود را با چای، زنجبیل، آب نمک یا آب با جوش شیرین بشویید.
- غذاها را سرد یا در دمای اتاق سرو کنید. این کار میتواند طعم و بوی غذاها را کاهش دهد و تحمل آنها را آسانتر کند.
- غذاهایی مانند طالبی، انگور، پرتقال و هندوانه را فریز کرده و بخورید.
- سبزیجات تازه بخورید، زیرا ممکن است جذابتر از کنسرو یا غذای منجمد باشند.
- میوههای تازه را با شیک، بستنی یا ماست مخلوط کنید.
- نوشیدنیها را بپوشانید و از نی بنوشید تا بوها کاهش یابد.
یبوست (مشکلات حرکت روده)
داروهای ضد درد، تغییر در عادات غذایی و کاهش فعالیت بدنی میتواند باعث شود رودهها کمتر حرکت کنند و دفع مدفوع دشوارتر شود (یبوست). اگر یبوست دارید، سعی کنید غذاهای پرفیبر بخورید که میتوانند رودههای شما را تحریک کنند. نمونههایی از غذاهای پرفیبر شامل نانها و غلات کامل، میوهها و سبزیجات خام، میوههای خشک، دانهها، لوبیاها، حبوبات و آجیل است. علاوه بر این، در طول روز مایعات زیادی بنوشید، در زمانهای منظم غذا بخورید و سطح فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
- سعی کنید هر روز در ساعات مشخصی غذا بخورید. یک برنامه غذایی و میان وعده تنظیم کنید.
- سعی کنید هر روز در زمان مشخصی اجابت مزاج داشته باشید.
- هر روز 8 تا 10 فنجان مایع بنوشید. علاوه بر آب، مایعات حاوی کالری مانند آب آلو، آبمیوههای گرم، چای و لیموناد داغ را امتحان کنید.
- در صورت ایجاد مشکل، نوشیدنیها و غذاهایی که باعث ایجاد گاز میشوند را محدود کنید. اینها شامل نوشیدنیهای گازدار، کلم بروکلی، کلم، گل کلم، خیار، لوبیا خشک، نخود فرنگی و پیاز هستند. برای کاهش میزان هوایی که هنگام غذا خوردن میبلعید، سعی کنید در وعدههای غذایی زیاد صحبت نکنید، مایعات را بدون نی بنوشید و از جویدن آدامس خودداری کنید.
- غذاهای پر فیبر و حجیم مانند نان و غلات سبوسدار، میوهها و سبزیجات (خام و پخته شده با پوست)، ذرت بو داده و لوبیا خشک خوب پخته شده بخورید.
- صبحانهای بخورید که شامل نوشیدنی گرم و غذاهای پرفیبر باشد.
- از متخصص تغذیه خود بخواهید در صورت نیاز به کالری، پروتئین و فیبر بیشتر، یک مکمل مایع پرکالری، پر پروتئین و حاوی فیبر را به شما توصیه کند.
- از ملینها فقط به توصیه پزشک خود استفاده کنید. اگر به مدت 3 روز یا بیشتر اجابت مزاج داشتهاید با پزشک خود تماس بگیرید.
درد یا تحریک دهان یا گلو
برخی از افراد مبتلا به سرطان ممکن است دهان درد، زخم دهان یا گلو درد داشته باشند. اگر این مشکلات را دارید، خوردن غذاهای نرم و ملایم و غذاهای ولرم یا خنک میتواند آرامشبخش باشد. از سوی دیگر، از غذاهایی که درشت یا خشک هستند باید خودداری کرد. علاوه بر این، ممکن است متوجه شوید که تارت، میوهها و آب میوههای شور یا اسیدی، الکل و غذاهای تند ممکن است تحریککننده باشند و باید از مصرف آن اجتناب کنید. شستشوی منظم دهان با یک قاشق چای خوری جوش شیرین و هشت اونس آب یا آب نمک میتواند به پیشگیری از عفونت و بهبود بهبود دهان و گلو درد کمک کند.
- از خوردن غذاها و نوشیدنیهای ترش، اسیدی یا شور مانند آب مرکبات (گریپ فروت، پرتقال، لیمو و لیموترش)، غذاهای ترشی و سرکه، غذاهای حاوی گوجه فرنگی و برخی آبگوشتهای کنسرو شده خودداری کنید.
- از غذاهای با بافت خشن مانند نان تست خشک، گرانولا و میوهها و سبزیجات خام خودداری کنید.
- غذاهای ولرم یا خنک را انتخاب کنید که تسکین دهنده هستند. غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد میتوانند باعث ناراحتی شوند.
- از الکل، کافئین و تنباکو دوری کنید. این مواد میتوانند دهان و گلوی شما را خشک کرده و باعث تحریک بیشتر شوند.
- از ادویههای تحریک کننده مانند پودر چیلی، میخک، کاری، سسهای تند، جوز هندی و فلفل خودداری کنید.
- غذاها را با گیاهانی مانند ریحان، پونه کوهی و آویشن مزهدار کنید.
- غذاهای نرم و خامهای مانند سوپ خامهای، پنیر، پوره سیبزمینی، ماست، تخممرغ، کاستارد، پودینگ، غلات پخته شده، بستنی، کاسرول، سیر، شربت، میلک شیک و مکملهای غذایی مایع بخورید.
- غذاهای خشک یا جامد را با سس مخلوط و مرطوب کنید.
اسهال
درمانهای سرطان و داروها میتوانند باعث شوند رودهها به دفعات بیشتر حرکت کنند و مدفوع بسیار شل شود (اسهال). اگر اسهال دارید، ممکن است لازم باشد از غذاهای پرفیبر خودداری کنید که میتواند مشکل را بدتر کند. اینها عبارتند از آجیل، دانه ها، غلات کامل، حبوبات، میوههای خشک و میوهها و سبزیجات خام. همچنین باید از غذاهای پرچرب مانند غذاهای سرخ شده و چرب خودداری کنید، زیرا میتوانند باعث اسهال شوند. علاوه بر این، از غذاهای گازدار و نوشیدنیهای گازدار دوری کنید. برای جلوگیری از کم آبی بدن، حتماً در طول روز مایعات بنوشید. هنگامی که اسهال متوقف شد، به آرامی شروع به خوردن غذاهای حاوی فیبر کنید.
- در طول روز مقدار زیادی مایعات ملایم، شفاف و بدون گاز بنوشید. مایعات را در دمای اتاق بنوشید، زیرا نسبت به نوشیدنیهای گرم یا سرد بهتر تحمل میشوند. نوشابه بدون گاز یکی دیگر از گزینههای خوب است.
- در طول روز وعدههای غذایی و میان وعدههای کوچک و مکرر بخورید.
- از غذاهای چرب، سرخ شده، تند یا سایر غذاهای پرچرب خودداری کنید.
- شیر و سایر غذاهای حاوی لاکتوز را محدود کنید.
- از نوشیدنیها و غذاهایی که باعث ایجاد گاز میشوند، مانند نوشیدنیهای گازدار، آدامس و سبزیجات گازدار (کلم بروکلی، گل کلم، کلم، کلم بروکسل و لوبیا) خودداری کنید. اگر درب نوشیدنیهای گازدار را حداقل 10 دقیقه قبل از نوشیدن باز بگذارید، میتوانید بنوشید.
- غذاهای پر سدیم مانند آبگوشت، سوپ، نوشیدنیهای ورزشی، کراکر، چیپس پخته شده و چوب شور ننوشید و نخورید.
- غذاهای پر پتاسیم مانند آب میوه و شهد، نوشیدنیهای ورزشی، سیب زمینی بدون پوست و موز بنوشید و بخورید.
- از غذاهای سرشار از پکتین مانند سس سیب و موز استفاده کنید.
- برنج سفید را در آب مرغ یا سبزیجات پخته شده مصرف کنید ( باید قوام فرنی غلیظی داشته باشد).
- حداقل یک فنجان مایع بعد از هر بار اجابت مزاج شل بنوشید.
- از جویدن آدامس، آدامسهای بدون قند و تمام آب نباتهای ساخته شده با سوربیتول خودداری کنید.
- اگر اسهال ادامه یافت یا افزایش یافت، یا اگر مدفوع شما بو یا رنگ غیرعادی داشت، با پزشک خود تماس بگیرید.
حالت تهوع و استفراغ
برخی از افراد مبتلا به سرطان ممکن است حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند. اگر این مشکلات را دارید، برای جلوگیری از کم آبی، حتما مایعات فراوان مصرف کنید. در طول روز آب، آب میوه و سایر مایعات شفاف و حاوی کالری بنوشید. ممکن است مایعات شفاف و خنک را بهتر از مایعات خیلی داغ یا یخی تحمل کنید. هنگامی که استفراغ خود را متوقف کردید، سعی کنید غذاهای آسان هضم مانند مایعات شفاف، کراکر، ژلاتین و نان تست ساده بخورید.
- به جای سه وعده غذایی بزرگ، شش تا هشت وعده غذایی کوچک در روز بخورید.
- هنگام بیدار شدن از خواب و هر چند ساعت یکبار در طول روز غذاهای خشک مانند کراکر، نان تست، غلات خشک، چوب شور بخورید.
- غذاهایی بخورید که بوی تند ندارند.
- به جای غذاهای تند و داغ، غذاهای خنک بخورید.
- از غذاهایی که بیش از حد شیرین، چرب، سرخ شده یا تند هستند، مانند دسرهای غنی و سیب زمینی سرخ کرده خودداری کنید.
- در صورت نیاز به استراحت، حداقل یک ساعت پس از صرف غذا با بنشینید.
- برای جلوگیری از کم آبی، مایعات شفاف را به طور مکرر بنوشید.
- از پزشک خود در مورد داروهایی که از حالت تهوع جلوگیری میکنند یا آن را متوقف میکنند، سوال کنید.
- در روزهای برنامه ریزی شده درمان، غذاهای ملایم، نرم و آسان هضم را امتحان کنید.
- از غذا خوردن در اتاقی که گرم است یا بوهای آشپزی یا بوهای دیگر دارد خودداری کنید.
- قبل و بعد از غذا دهان خود را بشویید.
- در صورت وجود طعم بد در دهان، آب نباتهای سفت مانند نعناع یا لیمو را بمکید.
- در صورت امکان روزانه هشت فنجان یا بیشتر مایع بنوشید. برای هر بار استفراغ، نیم فنجان تا یک فنجان مایعات بنوشید. سعی کنید 30 تا 60 دقیقه پس از خوردن غذای جامد، مایعات را جرعه جرعه بنوشید.
خشکی دهان یا بزاق غلیظ
برخی از درمانها و داروها سرطان میتوانند باعث خشکی دهان یا بزاق غلیظ شوند. اگر هر یک از این عوارض را دارید، در طول روز مایعات فراوان بنوشید و تا حد امکان از غذاهای مرطوب استفاده کنید. علاوه بر این، دندانهای خود را مسواک بزنید و به طور منظم دهان خود را با جوش شیرین و آب یا آب نمک بشویید تا به تمیز نگه داشتن آن و جلوگیری از عفونت کمک کنید. از دهانشویههای و نوشیدنیهای الکلی و اسیدی خودداری کنید زیرا میتوانند دهان را خشک و بیشتر تحریک کنند.
- روزانه 8 تا 12 فنجان مایعات بنوشید و هنگام خروج از خانه یک بطری آب همراه داشته باشید. (نوشیدن مایعات زیاد به شل شدن مخاط کمک میکند.)
- برای نوشیدن مایعات از نی استفاده کنید.
- لقمههای کوچک بگیرید و غذا را کاملا بجوید.
- غذاهای نرم و مرطوب که خنک یا در دمای اتاق هستند بخورید. میوهها و سبزیجات مخلوط شده، مرغ و ماهی نرم پخته شده، غلات خوب رقیق شده، بستنی را امتحان کنید. از خوردن غذاهایی که به سقف دهان می چسبند خودداری کنید.
- غذاها را با آبگوشت، سوپ، سس، خامه، کره یا روغن زیتون مرطوب کنید.
- قطره لیمو ترش، انگور یخ زده، بستنی یا چیپس یخ را بمکید. (از جویدن یخ خودداری کنید، زیرا میتواند به دندانها آسیب برساند.)
- دهان خود را تمیز نگه دارید. از مسواک با موهای نرم استفاده کنید؛ دهان خود را قبل و بعد از غذا با آب ساده یا دهان شویه ملایم (با یک لیتر آب، نصف تا یک قاشق چایخوری نمک و یک قاشق چایخوری جوش شیرین) بشویید. و به طور منظم نخ دندان بکشید. بهتر است زبان خود را نیز به آرامی مسواک بزنید.
- از دهانشویههای ، نوشیدنیهای الکلی و اسیدی و تنباکو خودداری کنید.
- از نوشیدنیهای حاوی کافئین مانند قهوه، چای، کولا و شکلات دوری کنید.
- برای مرطوب کردن هوای اتاق، به خصوص در شب، از یک مرطوب کننده خنک استفاده کنید. (حتما رطوبت ساز را تمیز نگه دارید تا از پخش شدن باکتری یا کپک در هوا جلوگیری کنید.)
افزایش وزن یا کاهش وزن
افرادی که تحت درمان سرطان قرار میگیرند، ممکن است در زمان کاهش اشتها یا سایر عوارض جانبی مرتبط با درمان که بر توانایی غذا خوردن تأثیر میگذارد، کاهش وزن را تجربه کنند. برای حفظ وزن بدن و ذخیره پروتئین مهم است که در این مدت تغذیه سالم داشته باشید.
زنانی که تحت درمان سرطان سینه قرار میگیرند نیز میتوانند در طول و یا پس از فرآیند درمان وزن ناخواستهای به دست آورند. دلیل این افزایش وزن مشخص نیست اما ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین کاهش فعالیت، افسردگی و عوامل دیگر باشد. در حالی که این عارضه جانبی برای بیشتر افراد نگران کننده است، دانستن آن از قبل مفید است. به این ترتیب، اگر شروع به افزایش وزن کردید، میتوانید عادات غذایی خود را مطابق با آن تنظیم کنید. متخصص تغذیه همچنین میتواند به شما در اصلاح رژیم غذایی برای به حداقل رساندن افزایش وزن کمک کند.
منبع مقاله: www.oncolink.org
برای مشاوره و اطلاع از قیمت ها با ما در ارتباط باشید
با بخش تغذیه و تناسب اندام کلینیک صبا پلاس بیشتر آشنا شوید
مطالب پیشنهادی تغذیه و تناسب اندام
شاید تا به امروز با کلمه بوتاکس میگرن آشنا شده باشید. یکی از روشهای درمان میگرن یا سردردهای…
احتمالا بارها برای شما هم پیش آمده است که حین انجام کاری یا بلند شدن از روی مبل…
روی یکی از اجزای بنیادی برای حفظ سلامتی بدن انسان است. این عنصر معدنی با تأثیر مثبت خود…
نان یکی از غذاهای اصلی و ضروریترین اقلام صبحانه برای بسیاری است. با این حال، واقعیت این است…
آیا برای کاهش وزن تمام راهها را رفتهاید و به نتیجه نرسیدهاید؟ آیا تصور میکنید که تنها راه…
کلسترول یک ماده مومی شکل و چرب است که به طور طبیعی توسط کبد تولید شده و در…
نیازهای غذایی یک بیمار سرطانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پزشکان، پرستاران و متخصصان تغذیه میتوانند…
درخواست مشاوره
دریافت مشاوره با پزشکان متخصص راهی مناسب برای پاسخ به سوالات و ابهامات شما مراجعین محترم میباشد. همچنین در جلسه مشاوره، شما میتوانید با توجه به خصوصیات و شرایط خود بهترین روش درمان را زیر نظر پزشک متخصص انتخاب نمایید. متخصصین کلینیک صبا پلاس در طول هفته و در ساعات کاری آماده ویزیت مراجعین محترم می باشند. شما می توانید سوالات خود را با ارسال درخواست مشاوره بصورت آنلاین پرسیده و بهترین پاسخ را از پزشک مد نظر خود دریافت نمایید.